ختایی و اسلیمی
دو اجزای اصلی و جدا نشدنی هنر تذهیب می باشند.
نقوش ختایی
ختایی ، یکی اولین نقوشی که بر دل صخره ها و غارها نشسته است و با گذشت زمان تکامل پیدا کرده است. این نقوش برگرفته از عناصر گیاهی هستند و به شکل ساده و انتزاعی مورد استفاده قرار می گیرند. نقوش ختایی از در هم تنیدن ساقه ، غنچه ها ، برگ ها و گل ها با رنگ هایی خاص تشکیل شده اند. این نقوش متناسب با فضا و قاب بندی روی سطح اثر هنری می چرخند و با حفظ نظم و وحدت اجزا ، اثری بی نظیر را خلق می کنند. نقوش ختایی از انواع گل ها، برگ ها ، غنچه ها و انواع گردش ساقه ها تشکیل شده است.
گل های ختایی شامل : گلهای گرد و چند پر ، گل نرگسی ، گل پروانه ای ، گل شاه عباسی ساده ، گل شاه عباسی اناری ، گل فرفره ایی ، گل پنبه ایی ، غنچه ها و شکوفه ها می باشد. برگ ها نیز به دو دسته ی برگ های بادامی و برگ های لوتوس تقسیم می شوند. نقوش ختایی گاه به تنهایی و گاه با نقوش اسلیمی بکار می روند و زینت بخش نقوش اسلیمی می باشند.
نقوش اسلیمی
اسلیمی ، برگرفته از واژه ی اسلامی و یکی از هفت نقش اصلی در نگارگری سنتی ایرانی می باشد. اسلیمی گونه ایی از نقش و نگار است از ساقه های برگ دار ایده گرفته و در نظم خاصی گسترش پیدا کرده اند. نقوش اسلیمی طرحی است متشکل از قوس های دورانی زیبا که با چنگ ها ، ماهیچه ها ، سرچنگ ها ، گره ها و انشعاب های مناسب کامل می شود و زیبایی و شکوه خاصی را در بر می گیرد. اسلیمی یکی از نقوش پر کاربرد در هنر ایرانی و اسلامی است و از دیرباز مورد توجه هنرمندان بوده است . از این نقوش برای تزیین حاشیه متون با ارزش مانند قرآن ، سر در مساجد ، کاشی کاری ها ، فرش ها و امروزه در طراحی پوشاک ، زیور آلات ، بسته بندی و … مورد استفاده قرار می گیرند.
انواع اسلیمی
اسلیمی ساده : فرم ابتدایی اسلیمی است که به دو قسمت اسلیمی ساده تو خالی و اسلیمی ساده تو پر تقسیم می شود.
اسلیمی ماری : نوعی از اسلیمی است که بر روی بند قرار نمیگیرد و به دلیلی شباهت با حرکات مار به آن اسلیمی ماری می گویند.
اسلیمی دهان اژدری : نوعی دیگر از اسلیمی که مانند دهان اژدها است و روی ساقه های خود نیز جوانه هایی دارد که شبیه دندان اژدها می باشد.
اسلیمی گلدار : که با استفاده از نقوش ختایی طراحی می شود.
اسلیمی خرطومی : به دلیل اینکه مانند خرطوم فیل طراحی می شود به این اسم نامگذاری شده است.
اسلیمی پیچک دار : برای تزئین آن از پیچک استفاده می شود.
اسلیمی حیواندار: که با استفاده از نقوش حیوانی طراحی می شود.
وکتور اسلیمی
نقوش اسلیمی و ختایی امروزه کاربرد بسیاری دارند. از طراحی فرش ، مینا کاری ، طراحی داخلی گرفته تا انواع بسته بندی مواد غذایی، دارویی و هر چیزی دیگری که میتواند صادر شود و اصالت ایرانی بودن آن را حفظ کند. طراحی این نقوش در ابعاد متفاوت و تعداد بالا نیازمند زمان و انرژی زیادی است .
تیم طراحی تربچه با ارائه نقوش سنتی تذهیب به صورت وکتور این مشکل را حل کرده است. وکتور ها به دلیل داشتن رزولوشن نامحدود در هر ابعادی بدون افت کیفیت قابلیت چاپ را دارند. این وکتور ها لایه باز بوده و کاربران عزیز می توانند با استفاده از نرم افزار های برداری مانند ایلاستریتور ، کورل و … آن را ویرایش کنند و مطابق سلیقه خود رنگ آمیزی و ارائه دهند.